آموزش نماز

آثار و برکات نماز

آموزش نماز

آثار و برکات نماز

اذان و اقامه

اذان و اقامه

براى مرد و زن ، مستحب است پیش از نمازهاى یومیه ، اذان و اقامه بگویند، اما احتیاط مستحب این است که اقامه ترک نشود، مخصوصاً در نماز صبح و مغرب و براى کسى که به جماعت نماز نمى خواند.

اذان و ترجمه
اللّه اکبر (۴ بار)خداى تعالى بزرگ تر از آن است که او را وصف کنند.
اءشْهَدُ اءنْ لا اله إ لاّ اللّه (۲ بار)شهادت مى دهم که غیر از خدائى که یکتاست ، خداى دیگر سزاوار پرستش نیست .
اءشْهَدُ اءنَّ محمّداً رَسُولُ اللّه (۲ بار)شهادت مى دهم که حضرت محمّد صلّى اللّه علیه و آله فرستاده خداست .
اءشْهَدُ اءنَّ علیّاً وَلىُّ اللّه (۲ بار)شهادت مى دهم که حضرت على علیه السّلام ولىّ خدا بر همه خلق است .
حىّ على الصلاة (۲ بار)بشتاب به سوى نماز٫
حىّ على الفلاح (۲ بار)بشتاب به سوى رستگارى .
حىّ على خَیْرِ العمل (۲ بار)بشتاب به سوى بهترین عمل .
اللّه اکبر (۲ بار)
لا إ له إ اللّه (۲ بار)
خدایى سزاوار پرستش نیست ، مگر خدایى که یکتا و بى همتا است .


اقامهاللّه اکبر (۲ بار)
اءشْهَدُ اءن لا إ له إ لاّ اللّه (۲ بار)
اءشْهَدُ اءنَّ محمّداً رَسولُ اللّه (۲ بار)
اءشْهَدُ اءنّ علیّاً ولىُّ اللّه (۲ بار)
حىّ على الصلاة (۲ بار)
حىّ على الفلاح (۲ بار)
حىّ على خیر العمل (۲بار)
قَدْقا مَتِ الصَّلاة (۲ بار)
اللّه اکبر (۲ بار)
لا إ له إ لاّ اللّه (۱ بار)


اذان شعار بزرگ سیاسی اسلام

اذان شعار بزرگ سیاسی اسلام

علی رغم اینکه دشمنان اسلام با توسل به شیوه های گوناگون، سعی می کنند که دین اسلام را ناکارآمد جلوه دهند، و به این وسیله زمینه تحقیر پیروان این دین را فراهم نمایند، اما یکی از مقدمات نماز که همان اذان است، مسلمانان را در برابر استکبار در هر زمانی به بیداری و هوشیاری دعوت می کند.
هر ملتی در هر عصر و زمانی برای برانگیختن عواطف و احساسات افراد خود و دعوت آنها به وظایف فردی و اجتماعی شهاری داشته است و این موضوع در دنیای امروز به صورت گسترده تری دیده می شود، در اسلام نیز برای این دعوت، شعار اذان، انتخاب گردیده است که بسیار رسا، موثر و جذاب است
صدای اذان که به هنگام اذان در مواقع مختلف از ماذنه شهرها و روستاهای اسلامی طنین افکن می شود، مانند ندای آزادی و نسیم حیات بخش استقلال و عظمت، گوشهای مسلمانان راستین را نوازش می دهد و بر جان بدخواهان و دشمنان رعشه و اضطراب می افکند و یکی از رموز بقای اسلام است.
آری اذان شعاری است سکوت شکن، موزون، کوتاه، پر محتوا و سازنده که در بردارنده اساسی ترین پایه های اعتقادی و جهت گیری عملی است.
اذان اعلام موجودیت و فریاد مسلمین علیه معبودهای خیالی است، این سرود آسمانی با الله شروع و با الله پایان می پذیرد و به کلیه انسانها یادآور می شود که ای انسان آن زمان که صوت دلنشین اذان فضا را معطر می سازد به چه می اندیشی؟ به روز جزا، به روزی که با چنین ندایی بر می خیزی.
اما این شعار بزرگ اسلام، علی رغم عظمتی که دارد، کمی مورد بی مهری مسلمانان در اعصار مختلف قرار گرفته است، معنی این سخن این نیست  که خدای نخواسته از ارزش اذان کاسته شده یا کمتر در مساجد اذان گفته می شود، بلکه در بعضی مواقع وقت اذان کاملا مراعات نمی شود و با این وجود نماز و حتی روزه مردم اشکال پیدا میکند، یا دیده می شود کسانیکه در ماذنه های مساجد اذان می گویند، افراد ناتوانی هستند که کلمات اذان را به عربی صحیح ادا نمی کنند یا از صدای دلنشین برخوردار نیستند، اینها ضعف است و باید به مرور اصلاح شود تا عظمت اذان همیشه پایدار بماند.
در اذان این نکته مهم را هم باید بدانیم که: نخستین صدای آشنایی است که گوش نوزاد را نوازش می دهد، در خلوتها و صحراها مونس تنهایی انسان و هشداری است به تمام جهانیان که خدا از هر مشاغلی برتر، و فراتر از هر توصیفی است.
دشمنان اسلام به خاطر همین عظمت اذان است که، در دل ترس عجیبی دارند، از جمله گلادستون سیاستمدار انگلیسی در برابر جمعی از مسیحیان، چنین اعتراف می کند: تا هنگامی که نام محمد ص در ماذنه ها بلند است و کعبه برجاست و قران راهنمای مسلمانان است و امکان ندارد پایه های سیاست ما در سرزمین های اسلامی استوار و برقرار گردد.
پس همه مسلمانان در اطراف و اکناف این عالم باید نسبت به تقویت این فریضه دینی و اسلامی بکوشند تا بوسیله برکات آن بتوانند، نقشه های شوم استکبار و دشمن را خنثی کنند، و به همه بفهمانند که فضای تبلیغات در اسلام و تا زمانی مه اصلاحات در این زمینه انجام پذیرد، این اذان است که شیطانها را به فرار و دلهره وا می دارد و مسلمین را به عظمت و عزت و بزرگی می رساند.

نماز، نیاز عاشقان- ص ۶۳-۶۴


احادیث پیرامون اذان

احادیث پیرامون اذان

اذان به خاطر خدا قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:المؤ ذن المحتسب کالشاهر بسیفه فى سبیل الله القائل بین الصفین ؛ اذان گویى که به خاطر خدا اذان بگوید، مانند کسى است که در راه خدا شمشیرش را از غلاف بیرون مى آورد، و بین دو صف (کفر و اسلام ) جنگ مى کند. 
(بحارالانوار، ج ۸۱، ص ۱۴۹)


نخستین اذان گو قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:ان اول من سبق الى الجنة بلال … لانه اول من اذن ؛ بلال نخستین کسى است که به سوى بهشت پیشى گرفت ، چون که او نخستین کسى بود که اذان گفت . 
(وسائل الشیعه ، ج ۴، ص ۶۱۴)


شنیدن اذان و شرکت در نماز جماعت قال على – علیه السلام -:من سمع النداء فلم یجبه من غیر علة فلا صلاة له ؛ هرکه بانگ (اذان ) را بشنود و بدون علت بدان پاسخ ندهد، پس نمازى براى او نیست . 
(وسائل الشیعه ، ج ۵۵، ص ۳۷۵)


هنگام شنیدن اذان قال الصادق – علیه السلام -:اذن کلما سمعت الاذان کما یوذن الموذن ؛ وقتى صداى اذان موذن را شنیدى ، اذان بگو. 
(بحارالانوار، ج ۸۱، ص ۱۷۴)


اهل آسمان و شنیدن اذان قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:ان اهل السماء لایسمعون من اهل الارض شیئا الا الاذان ؛ همانا اهل آسمان نمى شنوند از اهل زمین چیزى مگر اذان را. 
(میزان الحکمه ، ج ۱، ص ۸۲)


مزد موذن قال على – علیه السلام -:لاباس ان یجرى علیه من بیت المال ؛ براى موذن از بیت المال مزدى بدهند، اشکالى ندارد. 
(بحارالانوار، ج ۸۱، ص ۱۶۱)


رفع بداخلاقى به وسیله اذان عن ابى عمیر، عن هشام بن سالم ، قال – علیه السلام -:و من ساء خلقه فاذنوا فى اذنه ؛ کسى که اخلاقش بد است در گوش او اذان بگویید. 
(میزان الحکمه ، ج ۱، ص ۸۴)


اذان و اقامه در گوش نوزاد 
قال الصادق – علیه السلام -:المولود اذا ولد یوذن فى اذنه الیمنى و یقام فى الیسرى ؛ فرزند وقتى به دنیا آمد، در گوش راست او اذان و در گوش چپ او اقامه بگویید. 
(مکارم الاخلاق ، ص ۲۶۱)


نماز همراه با اذان و اقامه قال على – علیه السلام -:من صلى باذان و اقامة صلى خلفه صف من الملئکة لایرى طرفاه و من صلى باقامة صلى خلفه ملک ؛ هرکس که نماز خود را با اذان و اقامه بخواند، صفى از فرشتگان پشت سر او به نماز مى ایستد که دو طرف آن صف دیده نمى شود و هر کس نماز خود را با اقامه تنها بخواند، یک فرشته پشت سر او نماز مى گزارد. 
(ثواب الاعمال ، ص ۵۸)


دعاى بین اذان و اقامه قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:الدعاء بین الاذان و الاقامة لایرد؛ دعاى بین اذان و اقامه رد نمى شود. 
(شهاب الاخبار، ص ۴۴) 

حدیث در رابطه با اذان و نماز

پیامبر (ص): ثَلاثٌ لَو یَعلَمُ النّاسُ ما فیهِنَّ ما اُخِذنَ اِلاّ بِسَهمَةٍ حِرصا عَلى ما فیهِنَّ مِن الخَیرِ وَ البَرَکَةِ: اَلتَّذینُ بِالصَّلاةِ وَ التَّهجیُر بِالجَماعاتِ وَ الصَّلاةُ فى اَوَّلِ الصُّفوفِ؛سه چیز است که اگر مردم آثار آن را مى‏دانستند، به جهت حریص بودن به خیر و برکتى که در آنها هست، به قرعه متوسل مى‏شدند: اذان نماز، شتاب به نماز جماعت و نماز در صف اول.

کنزالعمّال، ح ۴۳۲۳۵

استفتائات اذان و اقامه | حضرت آیت الله العظمی بهجت (ره)

استفتائات اذان و اقامه | حضرت آیت الله العظمی بهجت (ره)

 

گفتن اقامه بدون اذان

350. آیا گفتن اقامه مشروط به گفتن اذان است یا مى  توان آن را بدون اذان گفت؟

ج. مشروط نیست.

 

«أشهد أنّ علیّا ولىّ اللّه » در اذان

351. آیا جمله  ى «أشهد أنّ علیّا ولىّ اللّه » جزو اذان و اقامه است و آیا ذکر صلوات و تحیّات بر انبیا ـ علیهم  السّلام ـ در اذان صحیح است؟

ج. بعید نیست مستحب بودن اقرار به ولایت امیرالمؤمنین على بن ابى طالب ـ علیه  السّلام ـ در اذان، در صورتى که به نیّت مطلوب بودن گفته شود و کامل ترین عبارتى که این جا گفته مى  شود آن است که اقرار به خلیفه ى دین بودن یا وصى بودن امیرالمؤمنین ـ علیه  السّلام ـ و ائمه طاهرین ـ علیهم  السّلام ـ در آن باشد و ذکر صلوات، مانعى ندارد. (مسأله 758 رساله)

 

بلند بودن صداى اذان

352. بلند بودن صداى اذان در صورتى که موجب آزار همسایگان شود چگونه است؟

ج. اگر اذیّت شدن بى جهت و غیر عقلانى است، مانعى ندارد و در غیر این صورت صداى آن را کم کنند.

 

صحبت کردن بین اذان و اقامه

353. آیا حرف زدن با دیگران بین اجزاى اذان و اقامه جایز است؟ اگر جایز است تا چه اندازه به صحت اذان و اقامه ضرر نمى رساند؟ و اگر جایز نیست آیا باید از سر بگیرد یا مى تواند به آن چه گفته شده اکتفا کند؟

ج. حرف زدن با دیگران در بین اجزاى اذان و اقامه جایز است، اگرچه مکروه است و اگر در حال اقامه باشد اعاده ى آن، مستحب است و اگر خیلى طول دهد که صورت اذان و اقامه به هم بخورد، از سر بگیرد.

 

قرآن خواندن یا دعا در بین اذان و اقامه

354. فاصله انداختن در بین بخش هاى اذان به وسیله ى قرآن یا دعا تا چه حدّ جایز است؟

ج. اگر خیلى طولانى نباشد، جایز است.

 

کفایت اذان و اقامه براى کسى که نماز را قطع مى کند

355. کسى براى نماز خود اذان و اقامه گفته است، در اوّل نماز برایش شک بین یک و دو پیش مى آید و بعد از تفکّر، نماز را قطع مى کند. آیا مى تواند به اذان و اقامه ى گفته شده اکتفا کند یا فاصله ایجاد شده، به صحت اذان ضرر مى رساند؟

ج. همان اذان و اقامه کافى است.

 

اذان و اقامه غیر امام در جماعت

356. آیا اذان و اقامه شخص دیگرى غیر از امام، در نماز جماعت کافى است؟

ج. اگر امام جماعت اذان و اقامه ى شخص دیگرى را بشنود براى نماز کافى است، اگرچه بهتر آن است که خودش بگوید و ثواب آن چند برابر است.

اضافه کردن شهادت به عصمت و مقام حضرت زهرا یا امامان ـ علیهم السّلام ـ

357. آیا مى توان شهادت به عصمت و مقام حضرت زهرا ـ علیهاالسّلام ـ یا امامان دیگر ـ علیهم  السّلام ـ را در اذان اضافه کرد؟

ج. آن را در ضمن صلوات یا دعاى صحیح مندرج کرده و بگوید.

 

شهادت ثالثه

358. گفتن شهادت ثالثه (علىٌّ ولىّ اللّه ) در اذان و اقامه و تشهّد به امید ثواب چه طور است؟

ج. در اذان و اقامه مانعى ندارد و در تشهّد احتیاط این است که مقصود خود را در صلوات دوّمى بیاورد: مانند «اللّهم صلّ على محمّد و آله الاوصیاء الائمة الاثنى عشر...».

 

اذان دیگرى غیر از اذان نماز و اعلام وقت

359. آیا به غیر از اذان اعلام وقت و اذان و اقامه ى نماز، اذان دیگرى نیز هست یا خیر؟

ج. مستحب است اذان در گوش راست مولود (نوزاد) و اقامه در گوش چپ او و نیز مستحب است اذان گفتن در گوش سیّى ء الخُلق و فرد بد اخلاق، اگرچه بداخلاقى او براى ترک خوردن گوشت تا چهل روز باشد و بهتر، اذان گفتن در گوش راست او است، و حکایت اذان هم مستحب است.

 

گفتن اذان و اقامه در نماز احتیاط

360. در نماز احتیاط که اذان و اقامه ندارد، اگر کسى عمدا یا اشتباهى آن ها را بگوید، نماز او چه حکمى دارد؟

ج. سهوا اشکال ندارد، به خلاف عمد.

استقبال در اذان و اقامه

361. معنى «استقبال در اذان و اقامه» چیست؟ آیا «استقبال» در اذان و اقامه شرط است یا خیر؟

ج. استقبال یعنى رو به قبله بودن، و در اذان و اقامه مستحب است.

 

اشتباه مؤذن در گفتن اذان پیش از دخول وقت

362. اگر مؤذّنى، به اشتباه، قبل از وقت اذان بگوید و سپس به اشتباهش پى ببرد، آیا لازم است به مردم اطلاع دهد یا خیر؟

ج. در صورت امکان تذکّر بدهد.

 

اذان رادیو و تلویزیون

363. آیا اذانى که از رادیو و تلویزیون جمهورى اسلامى پخش مى شود، براى اطمینان یافتن از حصول وقت نماز کفایت مى کند یا خیر؟

ج. حصول اطمینان مربوط به خود مکلّف است.

 

حرف زدن بعد از اذان و قبل از اقامه

364. بعد از اتمام اذان و قبل از اقامه، آیا مى  توان با دیگران صحبت کرد؟

ج. بله، مى توان مگر در نماز صبح که مکروه است.

 

اذان کودک نابالغ در نماز جماعت

365. کودکى که هنوز به سن تکلیف نرسیده است، آیا مى تواند اذان نماز جماعت بگوید یا خیر؟

ج. طفل اگر ممیّز باشد، اکتفا به اذان او براى جماعت مى شود.

 

گفتن اذان توسط عدّه ى زیادى به طور هم زمان

366. اگر در نماز جماعتى هم زمان با مؤذّن بقیه افراد حاضر در مسجد شروع به اذان گفتن بکنند، به گونه اى که به نظر برسد همگى به طور دسته جمعى مشغول اذان گفتن هستند، آیا این امر اشکالى به اذان نماز وارد مى کند یا خیر؟

ج. خیر.

 

اذان امام جماعت، اگر هیچ اذانى را نشنیده باشد

367. اگر امام جماعت، اذان اعلام وقت و اذان نماز جماعت را به دلیل دیر رسیدن به مسجد نشنود، آیا باید خود اذان بگوید یا لازم نیست؟

ج. اگر امام نشنیده ولو مأمومین شنیده باشند، براى امام جماعت کافى نیست.

 

کفایت اذان و اقامه امام جماعت از اذان و اقامه مأمومین

368. آیا اذان و اقامه  اى که توسط امام جماعت گفته مى  شود، از اذان و اقامه مأمومین کفایت مى  کند؟

ج. بله، کفایت مى کند، هر چند نشنیده باشند.

 

کفایت اذان و اقامه نماز جماعت براى نماز فرادا

369. اگر در مسجدى، توسط امام جماعت اذان و اقامه گفته شود و فرد دیگرى بخواهد نماز را فرادا بخواند، مى تواند به اذان و اقامه امام اکتفا کند، یا خود نیز بگوید؟

ج. اکتفا مى کند. (به مسأله  ى 762 رساله رجوع شود.)

 

سخن گفتن در بین اقامه

370. آیا سخن گفتن بین اقامه اشکال دارد؟

ج. کراهت دارد و در این صورت اعاده ى آن مستحب است.

 

اذان رادیو و تلویزیون به صورت زنده و یا غیر آن

371. اگر نمازگزار صداى اذانى که از رادیو و تلویزیون به صورت زنده و مستقیم پخش مى  گردد بشنود، مى تواند به آن اکتفا کرده و فقط اقامه بگوید؟ اگر به صورت غیرزنده پخش شود، چه طور؟

ج. با فرض این که مثل پخش بلندگو است، اکتفاى به آن مانعى ندارد؛ ولى اگر این گونه نباشد، بى اثر است.

 

منبع : مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی بهجت (ره)

استفتائات اذان و اقامه | بر اساس فتاوی حضرت امام خمینی (ره)‌

استفتائات اذان و اقامه | بر اساس فتاوی حضرت امام خمینی (ره)‌

 

کلام نور

رسول گرامی خدا (صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

کسیکه برای رضای خدا اذان می گوید ، ما دامیکه مشغول گفتن اذان است مانند شهیدی است که در خون خود می غلطد  و هر تر و خشکی که صدای او را می شنود (جملات) او را تصدیق می کند و هنگامی که می میرد موجودات زمین متعرض جنازه او نمی شوند ...

مستدرک الوسایل جلد4 صفحه 22 حدیث 4078

 

احکام اذان و اقامه

1. برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیه اذان و اقامه بگوید ولی پیش از نماز عید فطر و قربان مستحب است سه مرتبه بگوید «الصّلاة» و در نمازهای واجب دیگر (مانند نماز میت) سه مرتبه الصّلاة را به قصد رجا بگوید.

2. اذان هجده جمله است : اَللهُ اَکْبَرُ (4مرتبه) ، اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلَّا الله ، اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله ،   حَیِّ عَلَی الصَّلوة ، حَیِّ عَلَی الْفَلاح ، حَیِّ عَلی خَیْرِ العَمَل ، اَللهُ اَکْبَرُ،لا اِلهَ اِلَّا الله هر یک (2مرتبه)

3. اقامه مشتمل بر هفده جمله است یعنی دو مرتبه اَللهُ اَکْبَرُ از ابتدای اذان و یک مرتبه لا اِلهَ اِلَّا الله از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حَیِّ عَلی خَیْرِ العَمَل باید دو مرتبه قَدْ قامَتِ الصَّلوة اضافه شود.

4. عبارت «اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله» جزء اذان و اقامه نیست ولی خوب است بعد از جمله اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله به قصد قربت گفته شود.

5. اذان و اقامه باید به عربی صحیح گفته شود ، بنابراین اگر به عربی غلط بگوید و یا به جای یک حرف حرف دیگری را بگوید و یا ترجمه اذان و اقامه را به فارسی بگوید صحیح نیست.

6. اذان و اقامه باید بعد از داخل شدن وقت نماز گفته شود و اکر از روی عمد یا فراموشی پیش از وقت گفته شود باطل است.

7. بین جمله های اذان و اقامه نباید خیلی فاصله شود و اگر بین آنها بیشتر از معمول فاصله بیاندازد ، باید دوباره آن را از سر بگیرد.

8. اقامه باید بعد از اذان گفته شود و اگر قبل از اذان ، اقامه گفته شود صحیح نیست.

9. اگر کلمات اذان و اقامه را بدون ترتیب بگوید مثلاً « حَیِّ عَلَی الْفَلاح» را قبل از « حَیِّ عَلَی الصَّلوة» بگوید باید از جایی که ترتیب به هم خورده ، دوباره بگوید.

10. باید بین اذان و اقامه فاصله نیافتد و اگر بین آنها به قدری فاصله بیافتد که اذانی را که گفته ، اذانِ این اقامه حساب نشود ، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود ، مستحب است دوباره برای آن نماز ، اذان و اقامه بگوید.

11. غنا در اجرای اذان و اقامه یعنی آنکه صدا را بگونه ای در گلو بیاندازد که حالت آواز به خود گرفته و مناسب مجالس لهو و خوش گذرانی شود حرام است.

12. هنگامی که نمازگزار برای نماز ظهر و مغرب اذان و اقامه می گوید و نماز ظهر و مغرب را می خواند و بلافاصله نماز عصر و یا عشاء را شروع می کند لازم نیست برای نماز عصر و عشاء اذان بگوید.

13. در صورتی که نافله مغرب و ظهر خوانده شود بنابر اقوی اذان ساقط می شود (بر خلاف تسبیحات و تعقیبات کوتاه)

14. اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته شود کسی با آن جماعت ملحق می شود نباید برای نماز خود اذان و اقامه گوید.

15. اگر برای خواندن نماز جماعت به مسجد برود و ببیند جماعت تمام شده تا وقتی که صفها به هم نخورده و جمعیت متفرق نشده نمی تواند برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.

16.  اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید ، ولی در جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگوید کافی است.

17. کسیکه گفتن اذان و با اقامه و با هر دو را فراموش کرده و داخل نماز شده ، اگر قبل از رسیدن به رکوع متوجه شود ، می تواند نماز را بشکند و پس از گفتن اذان و اقامه دوباره بخواند.

 

مستحبات اذان و اقامه

رعایت موارد ذیل در هنگام گفتن اذان و اقامه مستحب است:

1. رو به  قبله بودن.

2. ایستادن.

3. وضو داشتن.

4. سکوت در اثناء اذان و اقامه (لازم به ذکر است سخن گفتن بعد از گفتن قَدْ قامَتِ الصَّلوة در نماز جماعت مکروه هست).

5. عدم حرکت هنگام اقامه.

6. گذاشتن انگشتان در گوش در هنگام گفتن اذان.

7. بلند گفتن اذان و اقامه و کشیدن جملات اذان.

8. فاصله انداختن بین اذان و اقامه با انجام یک سجده و یا لحظه ای نشستن و ی برداشتن یک قدم و یا گفتن ذکر و یا لحظه ای سکوت.

9. مستحب است کسیکه برای گفتن اذان معین می کنند عادل ، وقت شناس و دارای صدایی رسا بوده و اذان را در جایی بلند بگوید.[1]

پی نوشت

1. احکام بیان شده با استفاده از فتاوی حضرت امام خمینی (ره)‌در رساله توضیح المسائل ، مسائل 916 تا 941 ، عروه الوثقی با حاشیه حضرت امام جلد1 مبحث اذان و اقامه صفحات 457 تا 468 ، تحریر الوسیله جلد1 مقدمه پنجم صفحات 139 تا 140 ، انتخاب و بیان شده است.

منبع : رساله توضیح المسائل حضرت امام خمینی (ره)‌

چرا پیش از نماز، اذان و اقامه مستحب است؟

چرا پیش از نماز، اذان و اقامه مستحب است؟

از رسول خدا صلی الله علیه واله پرسیدند: چرا پیش از نماز اذان و اقامه مستحب است، ولی در مورد عبادات دیگر چنین نیست؟

حضرت فرمودبه خاطر این که نماز، شبیه حالتهای مختلف انسان در قیامت است.

اذان به «نفخه ی اوّل» شباهت دارد که با نفخه ی اوّل (و دمیدن اسرافیل در صور) همه ی مردم می میرند و از همین جاست که نشستن و سجده کردن بعد از اذان، مستحب است، (سجده اشاره به مرگ و بازگشت انسان به خاک و زمین است) و اقامه ی نماز، شبیه «نفخه ی دوّم» است (که با دمیدن اسرافیل در صور، در مرتبه ی دوّم، مردگان زنده می شوند) که خدای متعال فرمود«وَاستَمِع یَومَ یُنادِ المُنادِ مِن مَّکانٍ قَرِیبٍ»(1) و گوش فراده و منتظر روزی باش که منادی از مکانی نزدیک ندا می دهد.

و قیام در نماز مانند برخاستن مردم از قبرهاست چنانکه فرمود «یَومَ یَقُومُ النّاسُ لِرَبِّ العالَمین»(2) روزی که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان می ایستند.

و بلند کردن دستها هنگام گفتن تکبیرة الاحرام، شبیه دست دراز کردن برای گرفتن نامه ی اعمال در قیامت است، که خدای بزرگ فرمود «إِقرأ کِتابَکَ کَفی بِنَفسِکَ الیَومَ عَلَیکَ حَسیباً»(3) (و به او می گویی) کتابت را بخوان، کافی است که امروز، خود حسابگر خویش باشی.

و رکوع نماز، به خضوع خلایق در پیشگاه خالق شباهت دارد؛ چنانکه فرمود «وَ عَنَتِ الوُجُوهُ لِلحَیِّ القَیُّومِ»(4) و (در آن روز) همه ی چهره ها در برابر خداوند حیّ قیّوم، خاضع می شود.

و سجودِ نماز، شبیه سجود بندگان برای خدای جهان (در قیامت) است که فرمود : «یَومَ یُکشَفُ عَن ساقٍ وَ یُدعَونَ اِلَی السُّجُودِ» (5) )به خاطر بیاورید) روزی را که ساق پاها (از وحشت) برهنه می گردد و دعوت به سجود می شوند.

و تشهّدِ نماز شباهت دارد به زانو زدن خلایق در پیشگاه خدای متعال در روز قیامت.

منبعتهرانی،عبدالحسین،اسرارالصلوه،ص40-41

پی نوشت ها:

- 1ق (50)، آیه 41.

-2مُطفّفین (83)، آیه 6.

-3اسراء (17)، آیه 14.

-4طه (20)، آیه 111.

-5قلم (68)، آیه 42.

ثواب خواندن نماز با اذان و اقامه

حدیث اول :

ابى رحمه الله عن سعد بن عبدالله عن سلمه بن الخطاب عن ابراهیم بن محمد الثقفى عن ابراهیم بن میمون عن عبدالمطلب بن زیاد عن ابان بن تغلب عن ابن ابى لیلى عن عبدالله بن جعفر یرفعه قال قال على بن ابى طالب علیه السلام من صلى باذآن و اقامه صلى خلفه صف من الملائکه لا یرى طرفاه و من صلى باقامه صلى خلفه ملک

ترجمه :

میرالمؤ منین علیه السلام فرمودند: کسى که با اذان و اقامه نماز بخواند، پشت سر او صفى از فرشتگان نماز مى خوانند که آغاز و پایان این صف دیده نمى شود. و کسى که با اقامه نماز بخواند، پشت سر او فرشته اى نماز مى خواند. 

حدیث دوم :

حدثنى محمد بن على ماجیلویه رضى الله عنه قال حدثنى عمى محمد بن ابى القاسم عن احمد بن ابى عبدالله عن ابیه عن محمد بن سنان عن المفضل بن عمر قال قال ابو عبدالله علیه السلام من صلى باذن و اقامه صلى خفه صفان من الملائکه و من صلى باقامه بغیر اذان صلى خلفه صف واحد قلت له و کم مقدار کل صف قال اقله ما بین المشرق و المغرب و اکثره ما بین السماء و الارض ثواب من قرا قل هو الله احد و انا انزلناه و آیه الکرسى فى کل رکعه من تطوعه

ترجمه :

امام صادق علیه السلام فرمودند: کسى که با اذان و اقامه نماز بخواند، دو صف از فرشتگان پشت سر او نماز مى خوانند و کسى که با اقامه و بدون اذان نماز بخواند پشت سر او یک صف نماز مى خوانند. رواى مى گوید عرض کردم : طول هر صف چقدر است ؟ فرمودند: کوتاهترین آن از شرق تا غرب و طولانى ترین آن از آسمان تا زمین است . 

احکام اذان و اقامه


 اذان و اقامه

***    بر مرد و زن، مستحب است، پیش از نمازهاى واجب یومیّه « اذان » و همچنین « اقامه » بگویند، بلکه ترک اقامه سزاوار نیست، ولى پیش از نمازهاى واجب غیر یومیّه مانند نماز آیات، مستحب است سه مرتبه بگویند: « الصَّلاة ».

***    اذان بیست جمله است: « اللّهُ أَکْبَر » چهار مرتبه، « أشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلاّ اللّه »، « أشْهَدُ أنّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّه »، « أشْهَدُ أنَّ عَلِیّاً وَلىُّ اللّه »، « حَىَّ عَلَى الصَّلاةِ »، « حَیَّ عَلَى الْفَلاحِ »، « حَیَّ عَلى خَیْرِ الْعَمَلِ »، « اللّهُ أکْبَر »، « لا إلهَ إلاّ اللّه » هر یک دو مرتبه.

***    اقامه نوزده جمله است، که دو مرتبه « اللّهُ أکْبَر » از اوّل اذان و یک مرتبه « لا إلهَ إلاّ اللّه » از آخر آن کم مى شود و بعد از گفتن « حَیَّ عَلى خَیْرِالْعَمَل » دو مرتبه « قَدْ قامَتِ الصَّلاة » اضافه مى گردد.

***    « أشْهَدُ أنَّ عَلِیاً وَلىُّ اللّه » جزو اذان و اقامه است. و در بعضى از روایات به آن اشاره شده است.

 

منبع : رساله توضیح المسائل آیت الله العظمی شیرازی 

ترجمه اذان و اقامه


« اللّهُ أکْبَر »: خداى متعال از هر چیز بزرگتر است.

« أشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلاّ اللّه »: شهادت مى دهم جز خداى یکتا و بى همتا، خداى دیگرى نیست.

« أشْهَدُ أنَّ مُحَمّداً رَسُولُ اللّه »: شهادت مى دهم حضرت محمّد بن عبداللّه (صلى الله علیه وآله وسلم) پیامبر و فرستاده خداست.

« أشْهَدُ أنَّ عَلِیّاً أمیرَالْمُؤْمِنینَ وَلِیُّ اللّه »: شهادت مى دهم حضرت على(علیه السلام) امیرالمؤمنین و ولىّ خدا است.

« حَیَّ عَلىَ الصَّلاة »: بشتاب براى نماز.

« حَیَّ عَلَى الفَلاحِ »: بشتاب براى رستگارى.

« حَیَّ عَلى خَیْرِالْعَمَل »: بشتاب براى بهترین کارها.

« قَدْ قامَتِ الصَّلاة »: به تحقیق نماز برپا شد.

« لا إلهَ إلاّ اللّه »: خدایى جز خداى یکتا و بى همتا نیست.

منبع : رساله توضیح المسائل آیت الله العظمی شیرازی