نماز
پیوند خلق و خالق
بابلسر
شهریور ماه 1372
بسم الله الرّحمن الرّحیم
خدا را سپاس که تلاش مبارک شما دستاندرکاران ترویج فریضه نماز به سومین سالگرد رسید و کاری با چنین اهمیت ، به اهتمامی پیگیر و خستگی ناپذیر پیوست.
راز موفقیت در دسترسی به هدفهای بزرگ و والا ، همین پیگیری و استمرار در طلب است ، این درس بزرگ را نیز در یکی از آثار مناجاتی مولای پرهیزگاران میآموزیم که :
« وَهَب لِیَ الجِدَّ فِی خَشیَتِکَ وَ الدَّوَامَ فِی الأتِّصالِ بِخِدمَتِکَ ... »
نماز در عرصهی تکاپوی لایزال و ناگزیری که بشر بدان مأمور بلکه مطبوع گریده است ، بزرگترین فریضه و مؤثرترین ابزار است. شاید برخی این خصوصیت را برای نماز فقط در میدان تکاپوی فردی به سوی کمال ، شناخته و از نقش آن در صحنه جهاد جمعی و اجتماعی و در برابر معارضان پرقدرت دنیایی سخنی نشنیده باشند.
از این رو باید دانست که پایمردی در همه گونه رویارویی، وابسته به آن است که دلها و ارادهها از صفا و توکل و اعتماد به نفس و امید به فرجام، لبریز باشد، و نماز سرچشمه جوشانی است که این همه و بسی فیوضات دیگر را بر دل و جان نمازگزار سرازیر میکند و از او انسانی روشن ضمیر و ثابت قدم و بیدغدغه و امیدوار میسازد.
این که در قرآن و سخن والای پیامبر خاتم(صلی الله علیه و آله و سلم ) نماز، بازدارنده از فحشاء و منکر و معراج مؤمن و تقرب دهنده پرهیزگار و در یک سخن ، بهترین نهاد دین معرفی شده و پیامبر مکرم، آن را روشنی چشم خویش خوانده است ، باید ما را در فهم عظمت نماز به تأمل و ژرف نگری بیشتر بکشاند.
البته این نکته نیز شایان ذکر است که نماز همین بر زبان راندن کلمات و گزاردن حرکاتی معین نیست. آن همه فیض و برکت، بر پدید آوردن امواج صوتی و اعمال بدنی بی آن که روح ذکر و توجه در سراسر این کالبد دمیده باشد، مترتب نمی گردد، اگرچه حداقّل تکلیف با آن ساقط میگردد. روح نماز، یاد خدا و خشوع و حضور در برابر اوست و این کلمات و اعمالی که با تعلیم الهی بر مکلف، واجب گشته است، بهترین قالب برای آن روح و نزدیکترین راه به آن سر منزل مقصود است.
نماز بیذکر و حضور ، کالبدی بیروح است که اگر چه نام نماز بر آن ، مجاز نیست، لیکن اثر و خاصیت نماز نیز از آن مترقب نیست. از این حقیقت، در آثار دینی با عنوان " قبولی نماز " سخن رفته است، و چنین آمده است که از یک نماز که تو میگزاری، تنها هر آنچه با حضور و توجه آورده شده، قبول است و بس.
اینک نماز، موهبتی بی بدیل و سرچشمهی فیضی لایزال ، در اختیار ما است که با آن، نخست از خویش و سپس از هر آنکه بدو مهر میورزیم، انسان صالح بسازیم، این دروازهای است گشاده به عرصهای پهناور و مصفا. دریغ است که آدمی عمری را در جوار بهشت مصفائی بگذارند و سری بدان نکشد و عزیزان خود را بدان سوق ندهد. وحی الهی به پیامبر عظیم الشّأن ( صلی الله علیه و آله و سلّم ) چنین فرمان داد:
" و أمر اهلک بالصلوة و اصطبر علیها "
امروز همه شما خود را طرف این خطاب بشمرید و نماز را ، حقیقت مقدس و گوهر درخشان را ، که عطیه الهی به امت محمد مصطفی ( صلی الله علیه و آله ) است قدر بشناسید.
در این وظیفه، هر کسی سهم ویژهای دارد:
پدران و مادران با گفتار و کردار خود، فرزندان را به نماز تشویق و راهنمایی کنند.
معلمان، شاگردان مدارس و دانشگاهها را در سمت و سوی این حقیقت درخشان به حرکت وادار نمایند.
فضلا و علماء و روحانیون محترم، امامت جماعت در مراکز آموزشی و اقامتگاههای دانشجویان، برای نسل نو را فرصتی مغتنم بشمرند.
نویسندگان کتابهای درسی ، رازها و رمزها و درسهای نماز را در کتابهای درسی بگنجانند.
وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات و صدا و سیما از هنر به ویژه هنر سینما برای نشان دادن گوهر نماز و چهره نمازگزار بهره بگیرند. هنرمندان عزیز با زبان شعر و قصه و نقاشی و جز اینها، و با آفرینش آثار هنری با کیفیت، بلکه برجسته، دست چیره هنر را به کاری چنین شایسته مشغول سازند.
در مدارس، معلمان و مدیران ، و در همهی مراکز، مسؤولان، با حضور خود در صفوف نماز، نمازگزاران را تشویق کنند.
در گردهماییهای علمی و فرهنگی و آموزشی و تبلیغی، نماز را در وقت خود همچون الهام بخش صداقت و هدایت به جای آورند.
نویسندگان و گویندگان دینی دربارهی نماز و مفهوم و فلسفه و هدف و آثار و برکات و احکام آن بگویند و بنویسند.
مردم، مساجد را با حضور در نمازهای جماعت که بهترین شیوهی نمازگزاردن است، رونق بخشند. در همهی بناهای عمومی و جایهایی که همواره به طبع حال، مردمی در آن گرد می آیند؛ مانند فرودگاهها و ایستگاههای قطار و بندرها و عزیمتگاههای خودروهای همگانی و ادارات دولتی و بوستانهای شهری و مانند اینها، نمازخانهها یا مساجدی بنا کنند و افزون بر این، مردم ، هر زمین پاکیزه و مناسبی را به هنگام درآمدن وقت نماز، مسجد بشمار آورند و در آن به نماز بایستند.
از این گونه کار برای هر کسی و قشری از مردم هست که هر کس باید کنکاش کند و سهم خود را از این فریضه همگانی را بیابد و بدان دست زند.
در چنین وضعی است که جامعه اسلامی ما توانسته است نماز را اقامه کند و مصداق این آیه کریمه گردد که :
] الّذین َ اِن مَکَّناهُم فِی الاَرضِ أَقآمــُوا اَلـصَّلوةَ وَآتـَـوا الـزَّکاة وَ اَمَرُوا بِالمَعرُوفِ وَ نَهَوا عَنِ المُنکَر وَ لِلّهِ عاقِبَةُ الاُمُور صدق الله العلی العظیم .[
توفیق همه آحاد مسلمان را در درست انجام دادن این وظیفهی الهی مسئلت میکنم .
والسلام علیکم و رحمة الله
سید علی خامنهای
16/6/1372