آموزش نماز
آثار و برکات نمازآموزش نماز
آثار و برکات نمازفلسفه نماز چیست؟
عبادت و نیایش و هرگونه کارى که براى رضاى خداوند انجام مى گیرد، داراى یک سلسله آثار گرانبهاى فردى و اجتماعى است و در حقیقت از عالى ترین مکتب هاى تربیتى و اخلاقى مى باشد زیرا:
*** اوّلا: پرستش خدا و عبادت وى حسّ تقدیر و شکرگزارى را در انسان زنده مى کند، قدردانى از مقامى که نعمت هاى بزرگ و پرارزشى را در اختیار انسان نهاده، نشانه لیاقت و شایستگى او نسبت به الطافى است که در حقّ او انجام گرفته است.
تشکّر و سپاسگذارى از مقام خداوند این نتیجه را دارد که فرد سپاسگذار با عرض تشکّر و انجام وظیفه، حق شناسى خود را در برابر نعمت هایى که خدا در اختیار او گذاشته است آشکار و هویدا مى سازد.
*** ثانیاً: عبادت و پرستش خدا مایه تکامل روحى انسان است; چه تکاملى بالاتر از این که روح و روان ما با جهان بیکران کمال مطلق «خدا» مرتبط گردد و در انجام وظایف بندگى و کارهاى زندگى، از قدرت نامتناهى و نیروى نامحدود او استمداد بطلبد و به اندازه اى شایسته و لایق گردد که بتواند با او سخن بگوید.
این مزایا که به طور اختصار بیان گردید در تمام عباداتى که بطور صحیح انجام گیرد وجود دارد؛ در عین حال، هریک از عبادات مانند نماز، روزه، حج و... اثر و مزیّت مخصوص خود را دارند که به عنوان نمونه به برخى از اسرار نماز بطور اختصار اشاره مى نماییم تا روشن شود که فایده نیایش و عبادت براى ماست و خدا نیازى به آنها ندارد.
منبع : پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی
نماز رحمت الهی
امام علی (ع ) :لو یعلم المصلی ما یغشاه من الرحمة لمارفع رأسه من السجود
اگر نماز گزار بداند که چقدر از رحمت (خداوند تعالی ) او رافرا گرفته است ،سرش را از سجده بر نمی دارد.
منبع: ( غرر الحکم ، ص 261 )
ویژگیهای نماز
نماز، شاهراه دین است (برگرفته از روایتی نبوی (ص): الصلاة من شرائع الدین، بحار 82 / 231). و به بهشت رضایت پروردگار منتهی می شود. (همان... و فیها مرضات الرب عزوجل.) . رهروان این راه، انبیاء بوده (همان؛ فهی منهاج الانبیاء.) و با نگاهی دیرینه شناسانه به آن، می توان سابقه ای به قدمت همه شرایع و ادیان الهی برایش بدست آورد. (ابراهیم 40، مریم 55.).
بی جهت نیست که دستور به توجه هر چه بیشتر به آن داده شده! قال رسول الله(ص): لیکن اکثر همک الصلاة، (بحار 77 / 127؛ الله! الله! فی الصلوة، نهج البلاغه، نامه 47)چه، مرکز اسلام است(قال الرسول (ص): ... الصلاة فانها رأس الاسلام بعد الاقرار بالدین، بحار 77 / 127)
و چهره دین؛ (قال الصادق(ع): ... وجه دینکم الصلاة، بحار 82 / 310) و اگر بر آن مراقبت داشته باشید، (بقره 238)
در واقع پناهگاهی امن از شیطنت های شیطان را برگزیده اید. (حضرت امیر(ع): الصلاة حصن من سطوات الشیطان، غرر الحکم) بی جهت نیست که نماز موجب بارش رحمت الهی است! (همان، الصلاة منزل الرحمة).
که این دوست داشتنی ترین کار نزد خداست و آخر صفحه از صحیفه وصیت پیامبران(ع)، «نماز» است. (امام صادق(ع)، وسائل الشیعه 3 / 26) بلندای عظمت نماز تا آنجاست که پیامبر حکمت آموز اسلام حضرت محمد(ص) آن را از خوراک، لذیذتر و از آب ضروری تر دانسته، و اساساً نماز را «روشنی چشم» خود معرفی نموده و می فرمودند: هرگز از نماز، سیر نمی شوم. (جعل الله جل ثناؤ قره عینی فی الصلوات، و حبب الیّ الصلاه کما حبب الی الجائع الطعام، و الی الظمان الماء و ان الجائع اذا اکل شبع و ان الظلمان اذا شرب روی و انا لا اشبع من الصلاة. مکارم الاخلاق 2 / 366)
«پاسکال» در این خصوص می گوید: «هیچ کس و هیچ چیز، جز خدا تشنه کامان معرفت را سیراب نمی کند». ........................ نماز، نه فقط به مانند ستون خیمه دین است، (الکافی 3 / 264 / 1؛ و البحار 82 / 227 / 51) که در آخرت نیز اولین موضوعی است که از آن بازپرسی و تحقیق می شود(بحار 10 / 369 / 22)
و تمامی کارهای خوب و بد زندگی دنباله رو نمازاند(بحار 82 / 227 / 53): اگر نماز، جانانه باشد، سایر اعمال نیز آغشته به نور ملکوت نماز شده و نورانی می شوند و گرنه، همچو نمازی نامقبول، به رد و سقوط محکوم می گردند. (الکافی 3 / 268 / 4). نماز، نیاز است و راز ! «یا ایها الناس انتم الفقراء الی الله و الله هو الغنی العزیز» (فاطر 15؛ محمد 38).
و آدمی نیز کویر نیاز و صندوقچه رازهاست. و چون چنین است، پس همواره به «نماز» نیاز دارد تا: رازهایش را به او یعنی خدا سپرده و نیازهایش را در زمزمه ای آرام و بی هیاهو از او بخواهد. در پرواز زندگی، صعود وابسته به ارتباط همیشگی با برج مراقبت و راهنما است و لحظه قطع ارتباط، سر از سقوط در می آورد. (به جهنمیان گفته می شود: چرا محکوم به جهنم شدید؟ می گویند: نماز نمی خواندیم. در نهج البلاغه خطبه 199، آیه 42 مدثر).
و این تفسیری است از چرایی «الصلوه لا تترک بحال ؛ نماز در هیچ لحظه ای حتی در اوج سختی ها ترک شدنی نیست» ............................... نه در میدان جنگ از نماز، معاف می شوی (بقره / 239)نه در هنگام غرق در آبی طوفانی! (ر.ک: بحث صلوه عزقی در کتب فقهی مفصل «وسائل الشیعه، ج 5، بحث صلاة الخوف). فقط شکل ظاهری آن نماز، تخفیف و تلخیص می پذیرد. (تفسیر نمونه، ج 2، ذیل آیه)
( منبع هر مطلب در مقابلش ذکر شده است)
چرا نماز اهمیت دارد؟
علت این همه تأکید بر وجوب «نماز»، کارکرد بالا و اثرات کم نظیرش است! از حضرت امام صادق(ع) پرسیدند: «با فضیلت ترین کار کدام است؟ فرمودند: نماز! پرسیدند: «دوست داشتنی ترین کار نزد خدا چیست؟ باز هم فرمودند: نماز!» (الکافی 3 / 264 / 1). اساساً تشبیه نماز به ستون خیمه از اینروست که: وقتی، ستون برقرار باشد، میخ و چادرها نیز فایده بخش اند اما شکستگی تیرک اصلی خیمه، سایر اجزاء (طناب، میخ و چادر) را از بهره ساقط می سازد. (همان 3 / 264؛ بحار 82 / 227 / 51). ناگفته نماند که شأن نماز، همان عامل بازدارنده بودنش است و ترازوی سنجش میزان بهره بری نمازگزار از نماز، همان فاصله ای است که از ناهنجاریها گرفته و نسبت به فعالیتهای منفی اجتناب می ورزد، اگر به شدت مقید به خویشتن داری گردید، نشانگر تأثیرپذیری بالا از چنین عملی بوده و در غیر اینصورت، مقدار نفعش از نیایش، محدود به همان مقدار کم پارسایی اوست. (معانی الاخبار 237/1)
اما به هر حال، نماز دارویی است که همیشه نفع می دهد. در یکی از وقایع مربوط به تاریخ اسلام می خوانیم: جوانی دست به کارهای گناه آمیز می زد! اما در عین حال، نمازهای پنجگانه اش (به خاطر محبتی که به پیامبر و خاندانش داشت) را به جماعت و در پشت سر حضرت رسول اکرم(ص) می خواند! مردم این جریان را به ایشان عرض کردند. آن طبیب دلها و معلم حکمت فرمودند: نمازش روزی، او را از این کارهای زشت باز می دارد! چند وقت بعد نیز، جوان توبه کرد. (بحار 82/98).
پس راز اهمیت نماز، کارکرد و اثرات مهم و حکمت ها و فلسفه هایش می باشد.
و از این روست که در قرآن و روایات آمده: مرز بین مسلمان و کافر، نماز بوده و آنکه عمداً نماز نخواند با دست خود چنین مرزی را برداشته و به جهنم کفر وارد شده! (این چند حدیث از حضرت محمد(ص) است. ر.ک: ثواب الاعمال 275 / 1؛ کنز العمال 18869) ترک نماز به معنای انهدام پایه و ارکان دین است. (جامع الاخبار 185 / 455) حضرت محمد (که درورد خدا بر او و خاندانش باد) فرمودند: هر که در نماز، سستی کرده و تا آنجا پیش رود که بی هیچ عذر موجهی آن را نخواند، حقیقتاً بر تمام کارها و ثوابهای گذشته اش نیز خط بطلان کشیده!(همان 185 . 7و456) کسانیکه نسبت به اوقات نماز بی تفاوت است (و گاهی دیر و گاهی پس از وقت می خواند) با این کارش خود را داخل «ویل» که «وادی پرعذابی در جهنم» است و سراسر سرزنش و مصیبت می باشد وارد کرده و این همان وعده خداست که فرمودند: «فویل للمصلین الذین هم عن صلاتهم ساهون؛ ویل (جهنم برای) نمازگزارانی که در خصوص نماز مسامحه می کنند.» (جامع الاخبار 186/462)
و توجه داشته باشیم که به فرموده حضرت امام صادق(ع): «خداوند واژه «ویل» را درباره هیچ کس در قرآن استعمال نکرده مگر اینکه او را کافر نام نهاده» (تفسیر نور الثقلین 5/527) آنچه گفتیم، توضیحی بود درباره فرمایش حضرت امام رضا(ع) که یکی از حکمت های وجوب نماز را «اقرار به پروردگاری خدا» بیان نمودند. (علل الشرایع، 317 / 1 و 2)
جهت آگاهی بیشتر درباره آداب و اسرار نماز به منابع زیر مراجعه کنید:
1. تفسیر نماز، محسن قرائتی.
2. اسرار الصلوة، میرزا جواد ملکی.
3. اسرار الصلوه، امام خمینی(ره).
منبع : سایت پرسمان (http://www.porseman.org)
نماز جماعت
یکی از مراسم پرشگوه و با عظمت اسلامی، “نماز جماعت” است.
نماز جماعت تجلی وحدت مسلمانان و تشکل آنان در هر صبح و شام است. در روایات اسلامی برای شرکت در نماز جماعت، ثواب بسیاری شمرده شده است، تا جایی که اگر تعداد نمازگزاران، بیش از ده نفر باشد، ثواب آن قابل شمارش نیست. در احکام اسلامی نیز به مسائل بسیاری بر می خوریم که حکایت از اهمیت بسیار زیاد نماز جماعت دارد و در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم:
۱- شرکت در نماز جماعت برای همه کس مستحب است، به خصوص برای همسایه مسجد.
۲- سزاوار نیست که انسان بدون عذر نماز جماعت را ترک کند.
۳- شرکت نکردن در نماز جماعت، از روی بی اعتنایی جایز نیست.
۴- مستحب است، انسان، صبر کند که نماز را به جماعت بخواند.
۵- نماز جماعت، از نماز اول وقت، که به تنهایی خوانده می شود برتر است، هرچند نماز جماعت اول وقت خوانده نشود.
۶- نماز جماعتی که مختصر خوانده می شود، از نماز طولانی که به جماعت نیست، بهتر است.
۷- وقتی که جماعت برپا می شود، کسی که نمازش را به تنهایی خوانده مستحب است دو باره به جماعت بخواند.
با توجه به مسائلی که بیان شد، به اهمیت نماز جماعت پی می بریم. پس بکوشیم تا از اجتماع هر روز مسلمانان جدا نمانیم و از ثواب بسیار زیاد آن محروم نشویم.
منبع : سایت تاپناز (http://www.topnaz.com)
معراج مؤمن
پیامبر (ص ) :
الصلوة ، معراج المؤمن
نماز، معراج مؤمن است .
منبع : ( کشف الاسرار، ج 2، ص .676 سرالصلوة ، ص 7، اعتقادات مجلسی ، ص 29 )
نماز، نور مؤمن
پیامبر (ص ) : الصلوة نور المؤمن
نماز نور مؤمن است .
منبع : ( شهاب الاخبار، ص .50 نهج الفصاحه ، ص 396 )
نشانه ایمان
پیامبر (ص ) :علم الایمان الصلوة
علامت و نشانه ایمان نمازاست .
منبع: ( شهاب الاخبار، ص 59 )
پرچم اسلام
پیامبر (ص ) :علم الاسلام الصلاة
نماز، پرچم اسلام است .
منبع : ( کنز العمال ، ج 7، ص ,279 حدیث 1887 )
نماز وسیله تقرب مؤمن
پیامبر (ص ) : ان الصلوة قربان المؤمن
همانانماز خواندن وسیله نزدیکی مؤمن به خداست .
منبع: ( کنز العمال ، حدیث 18907 )
نماز و پایه های دین
امام باقر (ع ) : بنی الاسلام علی خمس : الصلوة و الزکوة و الصوم و الحج و الولایة
اسلام بر روی پنج پایه بنا شده است : نماز، روزه ،زکات ، حج ، ولایت .
منبع: ( کافی ، ج 2، ص 17 )
اهل بیت (ع ) و اقامه نماز
امام حسین (ع ) :"الذین ان مکنا هم فی الارض اقاموا الصلاة " قال : هذه فینا اهل البیت
(در تفسیر آیه ) "کسانی که اگر ما به آنها در زمین قدرت و حکومت دهیم ،نماز را به پا می دارند"
فرمود: این در مورد ماخاندان اهل بیت است .
منبع: ( بحار الانوار، ج ,24 ص 166 )
نماز آخرین توصیه انبیاء
امام صادق (ع ) : احب الاعمال الی الله - عز وجل - الصلوة و هی اخر وصایا الأنبیاء
نماز، بهترین کارها نزد خداوند و آخرین وصیتهای پیامبران الهی است .
منبع : ( میزان الحکمة ، ج 5، ص 397 )
جایگاه نماز
پیامبر (ص ) :موضع الصلوة من الدین کموضع الرأس من الجسد
جایگاه نماز در دین ، مانند جایگاه سر در بدن است .
منبع: ( کنز العمال ، ج 7، حدیث 18972 )
سیمای دین
امام علی (ع ) :لکل شی ء وجه و وجه دینکم الصلاة
هر چیز دارای سیماست ، سیمای دین شما نماز است .
منبع: ( بحار الانوار، ج ,82 ص 227 )
وصیت امیرالمؤمنین (ع )
امام علی (ع ) :الله ، الله فی الصلوة ، فانها عموددینکم
خدا را، خدا را درباره نماز، چرا که ستون دین شماست .
منبع: ( نهج البلاغه ، نامه ها، ص 47 )
تداوم نماز و انتظار
پیامبر (ص ) :لا یزال العبد فی صلوة ما انتظر الصلوة
بنده مادام که منتظر نماز است در حال نماز است .
منبع: ( نهج الفصاحه ، ص ,527 حدیث 2538 )
روشنایی چشم پیامبر (ص )
پیامبر (ص ) :قره عینی فی الصلاة
روشنی چشم من در نماز است .
منبع: ( نهج الفصاحه ، ص ,283 حدیث .1343 بحار الانوار، ج ,82 ص 193 )
روشنایی چشم پیامبر (ص )
پیامبر (ص ) :قره عینی فی الصلاة
روشنی چشم من در نماز است .
منبع: ( نهج الفصاحه ، ص ,283 حدیث .1343 بحار الانوار، ج ,82 ص 193 )
روشنایی چشم پیامبر (ص )
پیامبر (ص ) :قره عینی فی الصلاة
روشنی چشم من در نماز است .
منبع: ( نهج الفصاحه ، ص ,283 حدیث .1343 بحار الانوار، ج ,82 ص 193 )
نماز و خدمت
امام صادق (ع ) :ان طاعة الله خدمته فی الارض فلیس شی ء من خدمته یعدل الصلاة
پیروی و اطاعت از پروردگار خدمت کردن به او در زمین است وهیچ چیز در
خدمت به پروردگار معادل نماز نیست .
منبع: ( میزان الحکمه ، ج 5، ص 318 )