-
دوای هرزه گردی خیال
جمعه 5 اردیبهشت 1393 17:31
بدان که هر یک از قوای ظاهره و باطنه نفس، قابل تربیت و تعلیم است با ارتیاض مخصوص. مثلاً، چشم انسان قادر نیست که به یک نقطه معیّنه یا در نور شدید، مثل نور عین شمس مدّتی طولانی نگاه کند بدون بهم خوردن پلکهای آن؛ ولی اگر انسان چشم را تربیت کند، چنانچه بعضی از اصحاب ریاضات باطله برای مقاصدی عمل میکنند، ممکن است چند ساعت...
-
دعوت به تحصیل حضور قلب
یکشنبه 31 فروردین 1393 20:54
ای عزیز! اگر ایمان به آنچه ذکر شد که گفته انبیاءعلیهم السلام است آوردی و خود را برای تحصیل سعادت و سفر آخرت مهیّا نمودی و لازم دانستی حضور قلب را که کلید گنج سعادت است تحصیل کنی، راه تحصیل آن، آن است که اولاً رفع موانع حضور قلب را نمایی و خارهای طریق را از سر راه سلوک ریشه کن کنی و پس از آن اقدام به خود آن کنی. امّا...
-
ذکر چند حدیث راجع به حضور قلب
یکشنبه 31 فروردین 1393 20:53
از حضرت رسول ختمیصلی الله علیه وآله روایت است که «عبادت کن خدای تعالی را چنانچه گویا او را میبینی؛ و اگر تو او را نمیبینی او تو را میبیند.»(23) از این حدیث شریف استفاده دو مرتبه از مراتب حضور قلب میشود: یکی آنکه سالک مشاهِد جمال جمیل و مستغرق تجلّیات حضرت محبوب باشد، به طوری که جمیع مسامع قلب از دیگر موجودات بسته...
-
حضور قلب
یکشنبه 31 فروردین 1393 20:49
یکی از اسرار عبادات و فوائد مهمّه، که همه مقدّمه آن است، آن است که جمیع مملکت باطن و ظاهر، مسخّر در تحت اراده الله و متحرّک بتحریک الله شود، و قوای ملکوتیّه و ملکیّه نفس از جنود الله شوند و همگی نسبت به حق تعالی سِمَت ملائکة الله را پیدا کنند. و این خود یکی از مراتب نازله فنای قوا و ارادات است در اراده حق. و کم کم...
-
تفهیم
یکشنبه 31 فروردین 1393 20:48
یکی از آداب قلبیّه عبادات، خصوصاً عبادات ذکریّه، تفهیم است. و آن چنان است که انسان، قلب خود را در ابتداء امر چون طفلی پندارد که زبان باز نکرده و آن را میخواهد تعلیم دهد؛ پس، هر یک از اذکار و اوراد و حقایق و اسرار عبادات را با کمال دقّت و سعی به آن تعلیم دهد و در هر مرتبهای از کمال هست، آن حقیقتی را که ادراک نموده به...
-
مراعات
یکشنبه 31 فروردین 1393 20:48
و از این احادیث و احادیث دیگر استفاده ادب دیگر شود که آن نیز از مهمّات باب ریاضت است. و آن عبارت از مراعات است. و آن، چنان است که سالک در هر مرتبه که هست، چه در ریاضات و مجاهدات علمیّه یا نفسانیّه یا عملیّه، مراعات حال خود را بکند و با رفق و مدارا با نفس رفتار نماید و زاید بر طاقت و حالت خود تحمیل آن نکند؛ خصوصاً برای...
-
نشاط و بهجت
سهشنبه 26 فروردین 1393 10:20
و دیگر از آداب قلبیّه نماز و سایر عبادات که موجب نتایج نیکویی است، بلکه باعث فتح بعضی از ابواب و کشف بعضی از اسرار عبادات است، آن است که سالک، جدّیّت کند که عبادت را از روی نشاط و بهجت قلب و فرح و انبساط خاطر بجا آورد و از کسالت و ادبار نفس در وقت عبادت، احتراز شدید کند. پس وقتی را که برای عبادت انتخاب میکند وقتی...
-
محافظت عبادت از تصرف شیطان
سهشنبه 26 فروردین 1393 10:11
یکی از مهمّات آداب قلبیّه نماز و سایر عبادات که از امّهات آداب قلبیّه است و قیام به آن از عظائم امور و مشکلات دقایق است، محافظت آن است از تصرّفات شیطانی؛ و شاید آیه شریفه که فرماید در وصف مؤمنین: «الَّذینَ هُمْ عَلَی صَلَواتِهِمْ یُحافِظُون»(8) اشاره به جمیع مراتب حفظ باشد که یکی از آن مراتب، بلکه اهمّ مراتب آن، حفظ...
-
طمأنینه
سهشنبه 26 فروردین 1393 10:10
و از آداب مهمّه قلبیّه عبادات، خصوصاً عبادات ذکریّه، طمأنینه است. و آن عبارت است از آن که شخص سالک، عبادت را از روی سکونت قلب و اطمینان خاطر به جا آورد؛ زیرا که اگر عبادت را با حال اضطراب قلب و تزلزل به جا آورد، قلب از آن عبادت منفعل نشود و آثاری از عبادت در ملکوت قلب حاصل نشود و حقیقت عبادت صورت باطنیّه قلب نگردد. و...
-
خشوع
سهشنبه 26 فروردین 1393 10:07
یکی از اموری که از برای سالک در جمیع عبادات، خصوصاً نماز - که سرآمد همه عبادات است و مقام جامعیّت دارد - لازم است، خشوع است. و حقیقت آن عبارت است از خضوع تامّ ممزوج با حبّ یا خوف. و آن حاصل شود از ادراک عظمت و سطوت و هیبت جمال و جلال. و تفصیل این اجمال آن است که قلوب اهل سلوک به حسب جبلّت و فطرت مختلف است. پارهای از...
-
توجّه به عزّت ربوبیّت و ذلّت عبودیّت
سهشنبه 26 فروردین 1393 10:06
یکی از آداب قلبیّه در عبادات و وظایف باطنیّه سالک طریق آخرت، توجّه به عزّ ربوبیّت و ذلّ عبودیّت است؛ و آن یکی از منازل مهمّه سالک است؛ که قوّت سلوک هر کس به مقدار قوّت این نظر است، بلکه کمال و نقص انسانیّت تابع کمال و نقص این امر است. و هرچه نظر اِنیّت و اِنانیّت و خودبینی و خودخواهی در انسان غالب باشد، از کمال...
-
حضور قلب
سهشنبه 26 فروردین 1393 10:06
یکی از اسرار عبادات و فوائد مهمّه، که همه مقدّمه آن است، آن است که جمیع مملکت باطن و ظاهر، مسخّر در تحت اراده الله و متحرّک بتحریک الله شود، و قوای ملکوتیّه و ملکیّه نفس از جنود الله شوند و همگی نسبت به حق تعالی سِمَت ملائکة الله را پیدا کنند. و این خود یکی از مراتب نازله فنای قوا و ارادات است در اراده حق. و کم کم...
-
آثار نماز جماعت
شنبه 23 فروردین 1393 18:45
بر پایی فریضههای دینی به صورت دسته جمعتی،غیر از پاداشهای فراوانی که یاد شد،در زندگی فردی و اجتماعی امت مسلمان نیز،آثارمثبت و فراوانی دارد که به برخی اشاره میشود: 1- آثار معنوی ------------------------ بزرگترین اثر معنوی نماز جماعت،همان پاداشهای الهی است که گفته شد.روایت است که شبی،علی علیه السلام تا سحر به...
-
اهمیت نماز جماعت
شنبه 23 فروردین 1393 18:44
تالیف: محسن قرائتی تدوین: جواد محدثی ناشر: ستاد اقامه نماز غیر از آثار فردی و اجتماعی نماز جماعت(که به آنها اشاره خواهدشد)پاداشهای عظیمی برای آن بیان شده که در اینجا به بعضی ازروایات،اشاره میشود. از رسول خدا(ص)نقل شده که:«من سمع النداء فلم یجبه من غیرعلة فلا صلاة له» (1) نماز کسی که صدای اذان را بشنود و بی دلیل،در...
-
سلام
پنجشنبه 21 فروردین 1393 18:21
بدرود نماز، مشتمل بر سه درود (سلام) است.و البته باز همراه یاد خدا و نام او. (1) پس نماز با نام خدا شروع میشود و با نام خدا پایان میگیرد و میان این سرآغاز و پایان نیز یکسره نام خدا و یاد اوست.اگر در جمله و ذکری از پیامبر یا خاندان او نام برده میشود آن نیز همراه یاد خدا و به صورت استمداد از لطف و رحمت اوست. جمله اول،...
-
تشهد
پنجشنبه 21 فروردین 1393 18:20
در رکعت دوم و هم در رکعت آخر همه نمازها، پس از سر برداشتن از دو سجده، نمازگزار همچنان که نشسته استسه جمله که هر یک بازگو کننده حقایقی از دین است، بر زبان میراند.این عمل را که با آن گفتارها همراه است«تشهد»مینامند. در جمله اول، گواهی میدهد به یگانگی خداوندگار جهان: اشهد ان لا اله الا الله-گواهی میدهم که معبودی جز...
-
سجود
پنجشنبه 21 فروردین 1393 18:19
پس از سربرداشتن از رکوع، در حالی که آماده تعظیم و کرنشی متواضعانهتر است، به خاک میافتد. جبهه بر خاک نهادن، نشانه بالاترین حد خضوع انسان است، و نمازگزار این حد نصاب تواضع را شایسته خدا میداند، زیرا کرنش در برابر خدا، کرنش در برابر نیکی و زیبایی مطلق است و آن را در برابر هر کس یا هر چیز غیر خدا حرام و ناروا میشمارد،...
-
رکوع
پنجشنبه 21 فروردین 1393 18:18
نمازگزار پس از قرائت (1) به رکوع میرود.یعنی در برابر خدا-موجودی که ماورای نقطه اوج اندیشه انسان در آفاق خصلتهای نیک و عظمت آفرین است-از سر تعظیم خم میشود. رکوع نمایشگر و نمودار خضوع انسان است در برابر قدرتی که آن را فراتر از خود میداند، و مسلمان چون خدا را برترین قدرتها میداند در برابر او رکوع میکند.و چون هیچ...
-
تسبیحات اربعه
پنجشنبه 21 فروردین 1393 18:17
پیش از آنکه به ترجمه ذکر رکوع و سجود بپردازیم، جملاتی را که در رکعتهای سوم و چهارم نماز، در حال ایستاده باید تکرار کرد توضیح میدهیم.این جملات، چهار«ذکر»اند و گویای چهار حقیقت درباره خداوند: سبحان الله-پاک و منزه استخدا، و الحمد لله-و ستایش و سپاس مخصوص خداست، و لا اله الا الله-و معبودی بجز خدا نیست، و الله اکبر-و...
-
سوره
پنجشنبه 21 فروردین 1393 18:16
پس از پایان این نیایش آموزنده و پر محتوا، نمازگزار باید یک سوره کامل از قرآن را تلاوت کند. این کار، بخشی از قرآن را که وی آزادانه و به دلخواه انتخاب کرده، در یاد او زنده میکند، یعنی فصل دیگری از معارف اسلامی را پیش روی او میگشاید. فریضه تلاوت قرآن در نماز-چنانکه امام علی بن موسی علیه السلام در حدیثی به فضل بن شاذان...
-
سوره حمد
پنجشنبه 21 فروردین 1393 18:15
بسم الله الرحمن الرحیم -به نام خدای رحمان و رحیم. به نام خداوندی که دارنده رحمتی همگانی و بخشنده رحمتی همیشگی است. این جمله، سرآغاز همه سورههای قرآن، سرآغاز نماز، سرآغاز همه کارها و فعالیتهای یک مسلمان است.یعنی شروع همه کارها فقط به نام خداست، همه چیز انسان، آغاز زندگیاش و تمامی جلوههای زنده بودنش به نام...
-
4 . نمازهای نافله
جمعه 15 فروردین 1393 15:26
عشق به پرستش و بندگی، انسان را وا میدارد که بیش از حدِّ مقرر نیز به اطاعت و نیایش بپردازد. این با نمازهای مستحب جلوهگر میشود. چگونه انسان میتواند عاشق خدا باشد و تنها به همان واجبات اکتفا کند و بیش از آن، نمازی نخواند؟ این نمازها که به «نافله» معروفاند، فراوان است. از جمله نافلههای روزانه است به این صورت: نافله،...
-
3 . نماز عید
جمعه 15 فروردین 1393 15:25
از نمازهای مستحب دیگر، نماز عید فطر و عید قربان است که دو رکعت است با 9 تکبیر و قنوت (پنج تکبیر در رکعت اول و چهار تکبیر در رکعت دوّم پیش از رکوع، و خواندن دعا پس از هر تکبیر در قنوت). نماز عید فطر که در روز اول ماه شوال پس از یک ماه روزه رمضان برگزار میشود شکرانه توفیق الهی است برای ادای آن فریضه و پاداشی برای...
-
2 . نماز باران
جمعه 15 فروردین 1393 15:25
یکی از نمازهای مستحب، «نماز باران» است. این نماز با شرایطی که گفته میشود برگزار میگردد و در آن مردم از خداوند باران میطلبند تا خشکسالی وقحطی برطرف شود وبرای زراعتها باران ببارد. به این نماز، نماز «استسقا» هم گفته میشود. در این باره، به کلام امام خمینیقدس سره در «تحریر الوسیله» استناد میکنیم: «نماز باران مستحب...
-
1 . نماز جمعه
جمعه 15 فروردین 1393 15:24
گاهی عبادات اسلامی، غیر از جهات روحی و معنوی، آثار و جنبههای سیاسی و اجتماعی هم دارد، به خصوص آنچه که به صورت آشکار و گروهی با آداب و ویژگیهای خاص اجرا میشود. نماز جمعه، یکی از این آیینهای مقدس و با شکوه است که امّت نمازگزار، در کنار برکات معنوی و ثواب عبادت، به آثار و نتایج اجتماعی آن نیز نایل میشود. نماز جمعه،...
-
عدالت پیشنماز
جمعه 15 فروردین 1393 15:23
چون نماز، نشانهای از یک تجمع دینی و اقتدا به یک «پیشوا» است، پس باید خوبترین انسانها و پاکترین افراد، به امامت جماعت بپردازند. امام جماعت باید کسی باشد که به دیانت و تعهدش ایمان داشته باشیم. افراد گنهکار و سفیه، نمیتوانند پیشنماز شوند. در حدیث آمده است: «فَقَدِّمُوا اَفْضَلَکُم» (135) برترینهایتان را پیشنماز...
-
نماز جماعت
جمعه 15 فروردین 1393 15:23
از نکات اساسی مربوط به نماز، برپایی آن به صورت جماعت است. نماز جماعت پاداش بسیار، برکات فراوان و فواید فردی آثار اجتماعی بسیار دارد. شکوه مسلمانان و موحّدان را میرساند. ذوب شدن «فرد» در «جمع» در یک عبادت توحیدی است. مقدمه وحدت و عامل تقویت روح برادری است. نماز جماعت، زمینه شناخت افراد و مشکلات و نیازهای آنان است....
-
سجده شکر
جمعه 15 فروردین 1393 15:22
سجده شکر نیز یکی از تعقیبات نماز است. به شکرانه نعمتهای بی پایان و بی شمار خداوند، پس از نماز، سر بر خاک نهادن و نعمتهای او را به یاد آوردن، و شکر گفتن و حمد کردن، اعمالی است که هم محبّت خدا را در دل انسان میافزاید و هم انسان را نزد خدا محبوب و مقرّب میسازد و هم سبب افزایش نعمتها میشود. در روایات بسیاری روی این...
-
تسبیحات حضرت زهرا علیها السلام
جمعه 15 فروردین 1393 15:21
از بهترین تعقیبات نماز، تسبیحات حضرت زهرا علیها السلام است. این ذکر عالی را رسول خدا صلی الله علیه وآله به دختر گرامیاش آموخت: مرتبه «اللّه اکبر»، 33 مرتبه «الحمدللّه» و 33 مرتبه «سبحان اللّه». این صد بار ستایش خدا به بزرگی و شکر نعمتهایش و تنزیه و تقدیسش، به فرموده امام صادق علیه السلام از هزار رکعت نماز مستحب، نزد...
-
تعقیبات نماز
جمعه 15 فروردین 1393 15:21
نماز که پایان یافت، باید نشست و دعا خواند و ذکر گفت و خدا را ستایش کرد و از او حاجت خواست و حالت معنوی نماز و صورت زیبای عبادت و بندگی را، تا مدتی پس از اتمام نماز، نگه داشت. استمرار بخشیدن به حالت نماز و خواندن دعاهای مستحب، «تعقیب» نماز است. تعقیبات، نوعی بدرقه نماز است. همانگونه که اذان و اقامه نوعی استقبال از نماز...